Sosyal yardımla yaşamak

Bu hafta içinde Ankara’daydım. Her tarafın açıldığını ve kapandığını yerinde gördüm. Ankara yıllarımdan hatırladığım çekinmeden içki içilen yerlerde Ramazan yine sokaklarda buz gibi biralarla karşılanıyordu. Aynı karşılamayı bekleyeceğim başka yerlerde de kutsal ay nedeniyle içki servisi yoktu. Bir de bira açılımı araya sıkıştırılsa ortalık güllük gülistanlık olacak. Ama işleri zor açılımcıların. Eş dost sohbetlerinde tabii ki temel konu bu ama kimsede pek olumlu bir yaklaşım yok anladığım kadarıyla. Acaba demeden kimse ağzını açmıyor. İtiraf edeyim ben biraz umutluyum. Meselenin bu kadar konuşulabilmesi çok kayayı yerinden oynatacak cinsten. Kurtları kapatıp Kürtlere açılsak çözüm sanki daha yakınlaşacak gibi görünüyor.
Türkiye ziyaretlerimde sıkça gündeme gelen bir sohbet konusu da oralarda hayat nasıl buralarda hayat nasıl yollu karşılaştırmalar. Bu kapsamda bir detayı biraz deşmek istedim ve üşenmeyip sizin için araştırdım. Avrupa ülkelerinde sosyal yardımla yaşayan çok sayıda Türkiyeli var. Bunun arkasında istihdam piyasasındaki ayrımcılık, varolan işler ve işsizler arasında nitelik uyuşmazlıkları ve benzeri bir sürü şey sıralanabilir. Ancak hala Avrupa’da sosyal yardımla krallar gibi yaşayan Türkler var olduğu efsanesi yaygın.
Bu kralların ne durumda olduğuna biraz bakalım. Mesela İngiltere’deki kral Türkiyeliler ile başlayalım. İngiltere genelinde yetişkinler için asgari saat ücreti kabaca 12 Türk Lirasıdır. En çok kazananların ayda 8 bin lira en az kazananların ise ayda 2400 liradan az kazandıkları tahmin ediliyor. Bu rakamlar tabii ki çalışanların brüt kazançlarıdır. Kabaca bu 8 bin lira maaşın 4 bini de vergilere gider.
Peki bizim krallar çalışmadan ne kadar kazanabilirler? Ayda 350 ila 600 lira kadar bir yardım alınabilir işsiz kalma durumunda. Maluliyet yardımı da 160 ila 600 lira arasındadır. 500 ila 1200 lira arasında kira yardımı da alabilirsiniz. Kesin yardımlar evlilik, çocuk sahipliği, engelli olma durumu, yaş ve benzeri etkenlere göre değişir.
Bu yardımlarla ancak temel ihtiyaçlarınızı zar zor karşılayabilirsiniz ve de ağır bir psikolojik yükü de sırtlanırsınız. Çünkü İngiltere genel olarak sınıf ayrımının katı bir biçimde de yaşandığı bir ülkedir.
Sosyal yardım almak için kuyruklarda beklemek de genel olarak herkesin heves ettiği bir şey değildir. Ayrıca aldığınız yardım gündelik giderlerinizi ucu ucuna karşılar ve sizi zengin etmez. Yani onunla tatillere ve saire gidemezsiniz. Bu işsizlik yardımları tabii ki çok sıkı kontrollere tabidir ve de süre ile sınırlıdır. Yani ilelebet işsizlik yardımı hakkı gibi bir şey hayaldir.
Başka ülkelerde bu işsizlik yardımı krallarının durumlarına da daha detaylı bakmaya gerek yok. Yoksulluk hem aynıdır hem de çeşit çeşit yaşanır dünyanın farklı ülkelerinde ama enternasyonalizmi tartışma götürmez. Tolstoy’un Anna Karenina’sında dediği gibi ‘tüm mutlu aileler birbirlerine benzerler, ama her mutsuz aile kendine has bir mutsuzluk yaşar’.
Göçmenlik bir yandan ciddi sefillikler içerir bir yandan da maceradır ama pek çok göçmen sadece maceraları ve başarıları anlatır. Göç mitleri de yaygındır bu yüzden. Her alanı kapsar bu mitler. Çeşit çeşit sevgililer, bulunmaz işler, hayal edilemez paralar kazanılır, lüks arabalardır. Söylenmeyenler, anlatılamayanlar daha gerçektir. O yüzden bu tarz sosyal yardımla zengin oldu hikayelerine kolayca inanmayın. Ama anlatanlara iyi davranmayı da ihmal etmeyin; bir incinmişlikleri olabilir.
Ben yine de eve dönünce bir gidip bakayım belki piyango bana vurmuştur da sosyal yardım kralı olurum; yoksa bizim gazetenin imecesiyle bir yere varacağımız yok. Siz yine de BirGün’den umudunuzu kesmeyin. Biz paylaştıkça güzelleşiyoruz.
İyi pazarlar ve bol şanslar.