Aptal Uçak’ Heathrow’a karşı

Perşembe günü, yoğun protestolara ve itirazlara karşın İşçi Partisi hükümeti Heathrow Havaalanı’na üçüncü pistin yapılmasına onay verdi. Parti içinden ve dışından gelen muhalefete de “sadece en yeşil ve sessiz uçaklar uçacak” gibi komik ve anlamsız sözler verildi.
İstanbul’da Ataköy ve civarında, İzmir’de Gaziemir dolaylarında oturanlar uçak gürültüsünü bilirler. Havaalanları civarında gürültü dışında havadaki zehirli gaz oranlarınında normalin üzerinde olduğu biliniyor. Bu alanlar ve bağlantı yolları yapılırken yaratılan tahribat da cabası.
Heathrow’da üçüncü pistin etkisini anlamak için birkaç ayrıntıya bakmak yeterli. Yılda yaklaşık 70 milyon yolcu Heathrow Havaalanı’nı kullanıyor. Bu İstanbul Atatürk’ün 3 katı, İzmir Adnan Menderes’in 14 katı fazla yolcu demek ve kabaca o kadar da çok uçuş demek. Buna bir de kargo uçuşlarını eklemek gerek. Üçüncü pistin eklenmesi Heathrow’un kapasitesini yüzde 40 artıracak. Yani İstanbul’un 4, İzmir’in 22 katına çıkaracak. Olumsuz çevre etkilerinin de bu oranlarda artacağını düşününce sorunun büyüklüğü daha iyi anlaşılır.

İşçi Partisi bakanı Hoon, bu genişlemenin ekonomik büyüme hedefleri açısından çok önemli olduğunu söylüyor. 6 bin iş olanağı yaratılacakmış bu pist yapılınca ve 5 milyar sterlinlik bir ekonomik katkı sağlayabilirmiş. Bunları da karşılaştıralım: 23 milyonluk işgücü pazarı içinde 6 bin: yani kabaca 4 binde 1 ya da yüzde 0.03’ten az. Ya da 1,3 trilyonluk gayrisafi milli hasılanın yüzde 0.3’ü.
Peki bu genişlemenin karbondioksit emisyonu istatistiklerine katkısı ne kadar olacaktır? Umursanamayacak kadar küçük mü acaba? Heathrow’un yıllık karbon dioksit emisyonu 18 milyon tonun üzerinde ve bu genişleme tam kapasite kullanılacak olursa bu 25 milyon ton dolaylarına çıkabilecek. Bunun İngiltere’nin toplam karbondioksit emisyonuna katkısını merak ediyor musunuz? Heathrow’un toplama katkısı yaklaşık yüzde 3; yapılması planlanan üçüncü pistin katkısı ise yüzde 1 dolayında olacak. Kısaca astarı yüzünden kabaca 10 ila 100 kat arası daha pahalı! Dünya gemisinde hep birlikte battığımızı düşünürsek astarın başka ülkeler açısından da geri dönülemez bir zararı olduğu kesin.
Bakan Hoon ve İngiliz Havacılık kurumu başkanı cevvalce savunuyorlar planı. Onlara göre uçaklar gelecekte o kadar da zararlı olmayacakmış. Daha sessiz uçacaklarmış ve temiz enerji kullanacaklarmış! Temiz enerji derken herhalde Arabistan yerine Norveç’ten gelen petrolü kullanacaklarını kastediyor? Başkaca bir ‘temizlik’ emaresi henüz görünmüyor. Bu yeni pistten sadece yeni uçaklar uçacakmış ve böylece gürültü kirlenmesi de en aza indirilecekmiş. Rivayet muhtelif anlayacağınız.
Bir de Sipson köylülerinden başka pek kimsenin üzerinde durmadığı yerinden edilme durumu var. Göçmenler bunun ne menem eziyetli bir şey olduğunu bilirler. “Ne olacak ki Sipsonlular’ın kalkıp dünyanın öteki ucunda, mesela Kenya’da ilticacı olmaları gerekmeyecek ya” diyebilirsiniz. Ancak yine de 700 ailenin evleri yıkılacak ve muhtemelen hiç göç etmeyi düşünmemiş insanlar yerinden edilecek. Bin yıllık Sipson köyünün yüzlerce yıldır aynı yerde yaşamış olan yüzlerce ailesi yerinden olacak.
Sipson köylüleri ve çevreci gruplar hükümetin onayına karşın hâlâ bu genişlemenin durdurulabileceğinden umutlular. Daha incelemeler, soruşturmalar ve mahkemeler görülecek. En önemlisi de 2010’daki seçimler. İşçi Partisi’nin kaybedeceğine neredeyse kesin gözüyle bakılan seçimleri Muhafazakârlar kazanırsa genişleme planının rafa kalkacağı umuluyor. Muhafazakârların ‘yeşil’ başlıklı kızı seçim sonrası kurt olur mu bilinmez. Ama görünen o ki İşçi Partisi sağcılaştıkça Muhafazakârlar daha bir devrimci görünmeye başladı. Ama buna da takıyye denmez ki, adamlar açıkça biz seçilince bunu iptal edeceğiz diyor. Bir de bu İngiltere tuhaf memleket; politikacılar söz verince genelde tutuyorlar o sözleri.
Yine de siz siz olun havaalanlarına yakın ya da uzak oturun ama onların sizi yutmasına sessiz kalmayın. Hükümetlerin yeşil uçak, iş güç masalına da kanmayın. Çünkü astar çok pahalı. Üçüncü piste karşı en keskin muhalafeti yürüten çevreci grup ‘Aptal Uçak’ hareketi pabuç pahalı diyor ve pistin yaptırmayacaklarından emin. Haklı çıkmaları umuduyla.